Казакстанда кандай шагала турлери бар

Вопрос школьника по предмету Қазақ тiлi

Казакстанда кандай шагала турлери бар

Ответ учителя по предмету Қазақ тiлi

Шағалалар (лат. Larus) — татреңтәрізділер отряды, шағала тұқымдасына жататын құс туысы.

Шағалалардың денесі тұрықты, қанаты ұзын сүйір келеді. Тұмсығының ұшы ептеп төмен қарай иілген немесе түзу болады.

Қоректері алуан түрлі. Шағалалар балықтарды, ұсақ шаян тәрізділерді, насекомдарды, құрттарды теріп жейді. Өлекселер-мен де қоректенеді. Шағалалардың балық шаруашылығына тигізетін зиянын көбінде асырып бағалайды. Шынында шағалалар ауру және өлген балықтармен қоректенеді. Сөйтіп олар судағы балық өлекселерін жеп, су қоймасын тазартып, пайдасын тигізеді. Шағалалардың терісін “кұс елтірісі” деген атпен қолданады.

Суда жақсы жүзеді, бірақ сүңги алмайды. Шағалалардың қауырсыны қалың, майда мамықтары көп болады. Дене мөлшері түрліше: ең кішісі қара торғайдай, ал үлкені кішігірім қаздай болады.

ТМД-де шағалалардың 10 түрі бар. Соның ішінде: ұсақ өзен шағаласы, солтүстіктегі — сұр шағала және ұсағырақ үш саусақты — маевка деген шағалалар бізде мекендейді.

Құзғындар тұқымдасы. Бұлардың тұмсығы әлсіз, ілмегі болмайды. Құйрығы терең екі айыр, қанаттары ұзын, әрі жіңішке болады. Денелері жеңіл, ауада ұшып жүргенде қарлығаштарға ұқсайды. ТМД-де бұлардың он шақты түрі мекен етеді. Көбінде топтанып ұялайды. Көбірек кездесетін бір түрі — өзен құзғындары.