2. Тапсырма Мәтінді мұқият тыңдап, негізгі мәселені анықтаңыз. Автордың көзқарасын ажыратып, өз пікіріңізді диалог арқылы білдіріңіз.Бал ашамын деп балеге калған..Дастарқан басында соғыс жайында әңгіме қозғалды. Әркім әртүрлі естіген оқиғаларын айтып жатты. Кенет терде отырған бір ақсақал:- Мен сендерге бір әңгіме айтайын, — деді. Бәріміз әлгі кісіге қарап елең еттік. Бул взі бұрын-соңды айта қоймаған сырым еді, — деп жалғады ол сөзін – Қазір соғыстың аяқталғанына да паленбай жыл етті ғой. Сондықтан бізді ешкім тергеп, қудалай қоймас.Бұрынғы Ворошилов колхозынан бес жігіт бірrе аскерге аттандық. Алдымен ауданға, сонан соң облысқа апарды. Облыс орталығынан эшелонға отырғызып батыс жаққа алып бара жатты. Бүгінгідей белек-бөлек жатар орны бар вагон қайда?! Кинода корсетіп жургендей ағаш вагон. Пойыз да жай жүреді. Әр станцияға тоқтап, су аламыз.Берген тамағын талғажау қыламыз. Екі-үш күннен кейін пойыздан кісі жалығады екен.Арамызда бізден ересектеу, ар нәрседен хабары бар, қағылез абдібек деген жігіт болды.Ішіміз пысқаны сондай бір кезде алуі әбдібекке- Сен бал ашшы, совет жеңе ме екен, неміс жене ме екен?-дедік. Әбдібек кеп жіберіп:Жаудың беті қатты, Куші басым. Біздің жеңуіміз қиын болады-ау! – деді.Кешке барiмiздi вагон-штабқа шақырды. Болған оқиғаны айна-қатесіз біреу жеткізіпті. «Мұны сендерге кім үйретті? Неге совет аскерінің жеңетініне күдік келтіресіңдер? Араларында жаудың тыңшысы бар шығар?- деп, ал тергеудің астына алсын келin. Орысша да женді білмейміз ғой. Сұрақтың бірін түсінсек бірін түсінбейміз.«Солай құмалақ аштырғанымыз рас», — деп мойындаудан басқа амал қалмады. Содан не керек. Совет елінің неміс фашистерін жеңетініне күман келтіріn, жауынгерлердіңарасына іріткі салып жур»,- деген айып тағып, абдібекті вагоннан түсіріп алып қалды.Қалғандарымыз да майданға жеткенше көзге түрткі болып, қатаң бақылауға алындық Артынан естідік, Әбдібек байғұсты әскери трибуналдың үкімімен соттап жіберіпті. Сол күйі қайтпады​

Вопрос школьника по предмету Қазақ тiлi

2. Тапсырма Мәтінді мұқият тыңдап, негізгі мәселені анықтаңыз. Автордың көзқарасын ажыратып, өз пікіріңізді диалог арқылы білдіріңіз.

Бал ашамын деп балеге калған..

Дастарқан басында соғыс жайында әңгіме қозғалды. Әркім әртүрлі естіген оқиғаларын айтып жатты. Кенет терде отырған бір ақсақал:

— Мен сендерге бір әңгіме айтайын, — деді. Бәріміз әлгі кісіге қарап елең еттік. Бул взі бұрын-соңды айта қоймаған сырым еді, — деп жалғады ол сөзін – Қазір соғыстың аяқталғанына да паленбай жыл етті ғой. Сондықтан бізді ешкім тергеп, қудалай қоймас.

Бұрынғы Ворошилов колхозынан бес жігіт бірrе аскерге аттандық. Алдымен ауданға, сонан соң облысқа апарды. Облыс орталығынан эшелонға отырғызып батыс жаққа алып бара жатты. Бүгінгідей белек-бөлек жатар орны бар вагон қайда?! Кинода корсетіп жургендей ағаш вагон. Пойыз да жай жүреді. Әр станцияға тоқтап, су аламыз.

Берген тамағын талғажау қыламыз. Екі-үш күннен кейін пойыздан кісі жалығады екен.

Арамызда бізден ересектеу, ар нәрседен хабары бар, қағылез абдібек деген жігіт болды.

Ішіміз пысқаны сондай бір кезде алуі әбдібекке

— Сен бал ашшы, совет жеңе ме екен, неміс жене ме екен?-дедік. Әбдібек кеп жіберіп:

Жаудың беті қатты, Куші басым. Біздің жеңуіміз қиын болады-ау! – деді.

Кешке барiмiздi вагон-штабқа шақырды. Болған оқиғаны айна-қатесіз біреу жеткізіпті. «Мұны сендерге кім үйретті? Неге совет аскерінің жеңетініне күдік келтіресіңдер? Араларында жаудың тыңшысы бар шығар?- деп, ал тергеудің астына алсын келin. Орысша да женді білмейміз ғой. Сұрақтың бірін түсінсек бірін түсінбейміз.

«Солай құмалақ аштырғанымыз рас», — деп мойындаудан басқа амал қалмады. Содан не керек. Совет елінің неміс фашистерін жеңетініне күман келтіріn, жауынгерлердің

арасына іріткі салып жур»,- деген айып тағып, абдібекті вагоннан түсіріп алып қалды.

Қалғандарымыз да майданға жеткенше көзге түрткі болып, қатаң бақылауға алындық Артынан естідік, Әбдібек байғұсты әскери трибуналдың үкімімен соттап жіберіпті. Сол күйі қайтпады​

Ответ учителя по предмету Қазақ тiлi

Ответ:

— Зәуре,сен қалай ойлайсың мәтінде не жайлы айтылған?

— Менің ойымша мәтінде құмалақ ашамын деп бәлеге қалған солдат Әбдібек жайлы.

— Ал сен бұл мәтіннен қандай ой түйдің?

— Бұл мәтінде сонымен қоса ешқашан болашақты болжауға болмайтынын,қатысың жоқ жерге басыңмен кірмеу жайында,сонымен қатар сөз жеткізетін,сатқын біреудің барлық жерде болатынын түсіндім!