Вопрос школьника по предмету Қазақ тiлi
Айдаһар туралы киял ғажайып ангиме
Ответ учителя по предмету Қазақ тiлi
Ответ:
Баяғы бір өткен заманда елге аты шыққан ақылды, батыр жігіт болыпты. Атағы бүкіл әлемге әйгілі екен. Күндердің күнінде сол жігіт үйленіп, торсықтай ұл сүйеді. Бірақ пешенесіне жазылғаны сол болар, ұлының қызығын көрмей, дүниеден ерте қайтады. Әйелі жалғыз баласымен жесір қалады. Қаншама қиыншылықтарды басынан өткізсе де ұлын басқа балалардан кем етпей бағып-қағады. Баласы әкесіне тартып ақылды, батыр жігіт болып өседі. Бір күні ол шешесіне:
— Ана, мен ел аралап, оқып, білім алайын, – деп сұранады.
— Жарайды, балам, қалауың білсін. Әкеңнің арманы да осы еді. Барсаң бара ғой. Тек ұзақ жүріп алма, менің осы арада жалғыз қалғанымды ұмытпағайсың, – деп батасын береді.
Жігіт алыс жолға аттанады. Екі-үш жыл жүріп, болған жерлеріндегі ақылды қариялармен әңгімелесіп, ақылдарын тыңдайды. Көп нәрсені үйреніп, енді еліне қайтпақ болады. Осылай анасына асығып келе жатқан жігіт жолда бір сұлу қызға жолығады. Қыз жігітке:
— Мен бір жүрген жетім қызбын. Көштен қалып қойған едім, өзіңмен бірге ала кет, – дейді.
Жігіт келісіп, қызды ертіп аулына оралады. Ұлын көрген анасы қатты қуанып, үлкен той жасайды. Қызды өз қызындай қарсы алады. Бірнеше уақыт өткен соң, жігіт сол қызға үйленеді. Үшеуі тату-тәтті тұрып жатады. Тек жігіт күн өткен сайын қатты жүдей бастайды. Сол ауылда бір оқымысты, кітап ашатын адам бар екен. Анасы айтып қоймаған соң, жігіт соған келіп, кітап аштырады. Оқымысты кітабын ашып оқып, ары-бері біраз жүрген соң, жігітке:
— Сенің үйіңде екі адам, бір хайуан тұрады екен. Сенің жүдегенің содан, – дейді.
Жігіт оқымыстының айтқан сөзіне сенбей таңданып, үйіне қайтады. Түнде ұйықтай алмай, көпке дейін ойланып жатады.
Түн ортасында қасындағы әйелі оянып, өзгере бастайды. Кенет ол үлкен айдаһарға айналады. Басын шаңырақтан шығарып, ауыл шетіндегі өзеннен су ішеді. Ал құйрығы төсекте жатады. Жігіт өтірік білмегенсіп жата береді.
Таңертең жігіт ешкімге айтпастан ерте тұрады да сол кітап ашқан кісіге қайта келеді. Оған түнде болған оқиғаны түгел баяндап береді. Сонда оқымысты жігітке:
— Жеті қабат темір үй салып, соған көш. Сонан соң тұзы ащы қуырдақ жасатып, әйеліңе жегіз. Үйге су қоймай, есіктерді сыртынан бекітіп, өртеп жібер, – дейді.
Осы күннен бастап жігіт жеті қабат темір үй сала бастайды. «Мұндай үйдің бізге не қажеті бар?» деген шешесі мен әйелінің сауалына:
— Өткенде мен алдына барған оқымысты: «Егер өз қолыңмен жеті қабат темір үй салсаң ғана дертіңнен айығасың» деген еді, сол үшін салып жатырмын, – деп жауап береді.
Осылай ол алты ай алты күн дегенде үйді салып бітіреді. Жаңа үйге кірген күні жігіт шешесіне қуырдақ пісіртеді. Өзі екеуіне білдіртпей бір уыс тұзды қазан ішіне салып жібереді. Жатар алдында үйдегі бар суды төгіп тастайды. Түнде, әйелінің көзі ұйқыға кетті-ау деген кезде, келіп шешесін оятып, үйдің барлық қабаттарын құлыптап сыртқа шығады да жан-жағына сабан үйіп, үйді өртеп жібереді.
Түннің ортасында әйелі оянып, айдаһар қалпына еніп, су ішпек болады. Уақыт өткен сайын темір үй де қатты ысып балқи бастайды. Ал қатты шөлдеген айдаһар жеті қабат темір үйдің алтауының быт-шытын шығарады. Жетіншісіне келгенде әлі құрып, өледі де үймен бірге балқып кетеді.
Сөйтсе, әйелім деп жүрген қыз екі жүз жыл жасаған айдаһар болып шығады. Ол әдемі қыз кейпіне еніп, жас, ақылды, батыр жігіттерге тұрмысқа шығады екен. Сонан соң біртіндеп олардың күш-қайратын алып, соның арқасында өмір сүретін көрінеді. Әбден әлін жиған соң, бір тайпа елді жұтып қоюы да мүмкін екен.
Осылай ақылды жігіттің арқасында қалған ел қанішер айдаһардан құтылыпты. Ал жігіт қайтадан оңалып, басқа әйел алып, балалы-шағалы болып, бақытына жетіпті. Әкесінің көре алмай кеткен қызығын анасына көрсетіпті
Похожие вопросы от пользователей
2. назови экологические группы и жизненные формы растения.
The book will be printed in May.
The contract was being signed.
These questions are included in the text.
Tver is located not far from Moscow.
Natalie has been promised a trip to Europe.
IV. Поставить предложения в пассивный залог.
He is translating the test from Russian into English.
They offered lunch to the tourists.
He will do the work tomorrow.
She has already locked her car.
When he came, Mike was telling an interesting story.
V. Переведите только глаголы.
Много домов было построено в прошлом году.
Когда я приехал в этот город, дом строился.
Много домов строится в Москве.
Этот дом был уже построен, когда мы приехали.
Этот дом будет выстроен к следующему месяцу.
VI. Переведите на русский язык.
Two good films were made last year.
The homework hadn’t been done by 9 p.m. yesterday.
The book will have been sold by the end of the month.
When we came in, the table was being set.
This town is located not far from our city.
VII. Образуйте две пассивные конструкции из одной активной.
Sasha sent a letter to Alison.
Mike told us an interesting story.
The Garrets showed Sasha their house.
VIII. Переведите предложения на английский язык.
Ей послали факс.
Им рассказывают интересную историю.
Вчера нам показали интересный фильм.
Саше была предложена помощь.
Ему зададут много вопросов.
IX. Поставить предложения в активном или пассивном залоге.
The students (examine) next week.
He (clean) his room every day.
Whom this book (translate) by?
They (laugh) when I came into the room.
When (be born) he?
Somebody (ask) me on the phone every day.
I (lose) my exercise-book yesterday.
(discuss) these questions yet?
The man (ask) what language I was speaking.
The children (take)to museum next week.
X. Исправить ошибки в предложениях.
Don’t worry, your keys will being found.
Is the best cameras made in Japan?
Phil has been giving a new toy.
This play wasn’t been written by Show.
English is speaking all over the world now.Passive Voice
I Укажите названия времени, в котором употреблены глаголы, и переведите их на русский язык.
1. was being sent 5. are sent
2. will be sent 6. will have been sent
3. are being sent 7. had been sent
4. has been sent 8. were sent
II. Вставьте глагол to be в нужной форме.
The book …printed last year.
The letter … written by next week.
When he came the guests … entertained by Natalie.
The dress … made already.
The mail … sent by seven a.m. yesterday.
Many rules … explained to the pupils every day.
She … promised a new toy tomorrow.
The document … signed at the moment.
III. Задать вопросы к предложениям.
America was discovered by Columbus.
The guests were being served when we came.
Two his books have been published this year.
They will be met in the airport.
She is looked after by her sister.
IV. Поставить предложения в пассивный залог.
They offer tourists an interesting trip.
Mr. Brown has just dictated a letter to his secretary.
He is packing his suitcase now.
They will have signed the contract by tomorrow.
They bought a new doll to their daughter.
V. Переведите только глаголы.
Эти письма посылали, когда я вошел.
Много писем посылается каждый день.
Они отправят письмо к новому году.
Это письмо сейчас отправляется.
Письмо отправлено до того, как вы приехали.
VI. Переведите на русский язык.
The letter had been written before he called.
When I came, the dinner was being made.
Passengers will be offered dinner during the flight.
His report is always listened to with great interest.
Many books have been translated into English.
VII. Образуйте две пассивные конструкции из одной активной.
Father promised Natalie a new car.
He offered Sasha a trip to Washington.
Margaret paid a lot of money to him.
VIII. Перевести на английский язык.
Телевизор купили на прошлой неделе.
Им позвонили из Америки.
Телеграмму пошлют завтра.
Ей предложили интересную поездку.
Мне посылают факсы каждый день.
IX. Поставить предложения в активном или пассивном залоге.
The work (do) by 6 p.m. yesterday.
Where Atlanta (locate)?
They (send) the letter tomorrow.
All the money (pay) already.
Tim (pay) for his mistake.
Who (use) a new car at the moment?
I (ask) many questions by my friend after the lesson.
I think he (find) the address already.
The book (write) by Hardy.
Four people (kill) in a train crash.
X. Исправить ошибки в предложениях.
Yuri Dolgoruki founded Moscow in 1147.
The letters are written at the moment.
Have the letters being posted?
Nylon used to make things.
A new school will built in our street next year.
(корень из 18+корень из 3)* корень из 2-0,5* корень из 24
Порівняй лимон з кавуном за смаком та кольором з фруктами- яблуком, грушею.